Khi ung thư không còn là câu chuyện của tuổi già

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỉ lệ ung thư ở độ tuổi 25–40 đang tăng nhanh trên toàn cầu trong thập kỷ qua. Tại Việt Nam, số ca ung thư mới mỗi năm đã vượt mốc 180.000, trong đó đáng chú ý là gần 20% bệnh nhân nằm trong nhóm dưới 40 tuổi.

Trong nhiều năm, ung thư được xem là căn bệnh gắn liền với tuổi tác. Tuy nhiên, những thống kê gần đây đang khiến giới y học lo ngại: ngày càng nhiều người ở độ tuổi 25–40 được chẩn đoán mắc ung thư.  Đây là tín hiệu cảnh báo cho một xu hướng sức khỏe đáng quan tâm: “ung thư trẻ hóa”.

Làm việc quá sức cùng lối sống không lành mạnh - nguyên nhân chính dẫn dến trẻ hóa ung thư ở người Việt

Nguyên nhân chính được cho là sự thay đổi mạnh mẽ trong lối sống hiện đại: chế độ ăn nhiều chất béo và đường, thiếu vận động, thói quen thức khuya, làm việc căng thẳng kéo dài, cùng với tác động từ ô nhiễm môi trường. Tất cả tạo nên “cơn bão âm thầm” khiến hệ miễn dịch suy yếu và thúc đẩy quá trình tổn thương DNA tế bào.

Câu hỏi đặt ra: Tuổi trẻ có thực sự là “tấm khiên” giúp con người miễn nhiễm trước ung thư? Và nếu không, đâu là cách để chủ động bảo vệ bản thân?

“Ung thư trẻ hóa” – cảnh báo từ y học hiện đại

Khái niệm early-onset cancer (ung thư khởi phát sớm) được sử dụng để mô tả tình trạng người dưới 50 tuổi mắc các bệnh ung thư trước đây chỉ gặp ở người lớn tuổi như ung thư đại trực tràng, vú, gan, dạ dày hay cổ tử cung.

Theo báo cáo đăng trên Nature Reviews Clinical Oncology (2023), tỉ lệ ung thư đại trực tràng ở nhóm 30–40 tuổi đã tăng gấp đôi so với ba thập kỷ trước, và xu hướng này đang tiếp tục leo thang. WHO cũng chính thức đưa “ung thư trẻ hóa” vào nhóm cảnh báo toàn cầu, khuyến nghị các quốc gia tăng cường truyền thông và mở rộng chương trình tầm soát sớm cho người trưởng thành trẻ tuổi.

Các chuyên gia cho rằng tầm soát sớm chính là “vaccine thứ hai” cho người trưởng thành. Dù không thể ngăn bệnh tuyệt đối, tầm soát định kỳ giúp phát hiện tổn thương tiền ung thư, từ đó điều trị sớm, đơn giản và hiệu quả hơn nhiều so với giai đoạn muộn.

Theo Bộ Y tế Việt Nam, những người có yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc ung thư, béo phì, hút thuốc lá, hoặc có rối loạn tiêu hóa kéo dài nên bắt đầu tầm soát từ tuổi 25–30. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh là nền tảng quan trọng để giảm nguy cơ:

• Khám sức khỏe định kỳ 1–2 lần/năm để theo dõi các chỉ số cơ thể.

• Ăn uống cân bằng, hạn chế đồ chiên rán, tăng cường rau xanh, trái cây.

• Xây dựng lối sống lành mạnh: giảm rượu bia, bỏ thuốc lá, ngủ đủ giấc và tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày.

• Chú ý sức khỏe tinh thần: tránh stress - yếu tố tâm lý ảnh hưởng đáng kể đến hệ miễn dịch.

Tầm soát sớm: “Vaccine thứ hai” cho người trưởng thành

Tại Việt Nam, khái niệm “phòng ngừa ung thư bằng tầm soát sớm” vẫn còn tương đối mới, đặc biệt với người trẻ. Nhiều người chỉ đến bệnh viện khi có triệu chứng rõ rệt. Lúc đó, cơ hội điều trị tối ưu đã giảm đi đáng kể.

Thực tế, theo thống kê của Bộ Y tế, có đến 70% trường hợp ung thư tại Việt Nam được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến chi phí điều trị cao gấp nhiều lần và tỉ lệ sống giảm mạnh so với giai đoạn đầu. Trong khi đó, nếu được tầm soát định kỳ và phát hiện sớm, phần lớn các bệnh ung thư có thể được điều trị hiệu quả và kiểm soát lâu dài.

Công nghệ y học ngày nay cho phép phát hiện bất thường từ giai đoạn sớm nhất, từ khi bệnh chưa có triệu chứng rõ rệt và khả năng điều trị thành công gần như tuyệt đối. Chính vì vậy, “tầm soát sớm” không chỉ là hành động phòng bệnh, mà còn là cách đầu tư thông minh cho tương lai: giúp giảm chi phí điều trị, bảo vệ tinh thần, và quan trọng nhất là kéo dài tuổi thọ trong khỏe mạnh và an yên.

Trong kỷ nguyên mà bệnh lý hiện đại không chừa một ai, kiến thức chính là liều vaccine mạnh nhất. Khi người trẻ hiểu rằng “tầm soát sớm” không phải chỉ dành cho người cao tuổi, mà là một hành động yêu thương bản thân, họ sẽ chủ động hơn với sức khỏe và cuộc sống. 

Chủ động sống khỏe cùng Wakasa Việt Nam

Nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về chăm sóc sức khỏe chủ động, Wakasa Việt Nam phối hợp cùng các chuyên gia và bệnh viện hàng đầu tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Thái Lan để triển khai các chương trình chia sẻ kiến thức y học cập nhật và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe theo tiêu chuẩn quốc tế cho người Việt.

Thông qua những chiến dịch truyền thông sức khỏe và hoạt động giáo dục cộng đồng, Wakasa lan tỏa thông điệp “chủ động sống khỏe từ hôm nay” - nhằm nhấn mạnh giá trị của tri thức trong phòng ngừa bệnh tật. Mục tiêu của Wakasa không nằm ở việc hỗ trợ điều trị, mà là thúc đẩy thay đổi nhận thức về phòng bệnh, giúp người Việt tiếp cận mô hình chăm sóc sức khỏe toàn diện theo chuẩn quốc tế.

[Video giới thiệu Wakasa Việt Nam]

Trên hành trình đó, Wakasa Việt Nam giữ vai trò cầu nối uy tín giữa cộng đồng và mạng lưới y tế quốc tế, mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức, công nghệ và dịch vụ y tế tiên tiến; vì một thế hệ người Việt khỏe mạnh và chủ động hơn với chính sức khỏe của mình.